Eğitim düşüncenin yönünü belirler. Düşünce ise zamanla bireyin rollerini değiştirerek, toplumsal değişime yelken açar. Dolaysıyla eskiden beri sömürgeci devletler, istila ettikleri ülkelerde hâkimiyetlerini sağlamlaştırmak ve o yörenin insanından, yandaş bulmak için eğitim politikaları geliştirmişlerdir. Bunu özel okullar açarak, müfredata oynamalar yaparak, dil üzerinde çalışmalarda bulunarak ve basın-yayın üzerinden kültürel bulandırarak, toplumları değişime zorlamışlardır.  

Sömürgecilerin kendilerini meşrulaştırmak için, yaptıkları çalışmaların analizlerini, geçmişten bugüne eğitimde yaşanan sömürgecilik çalışmalarını konu edinen Philip G. Altbach ve Gail P. Kelly tarafından hazırlanan 'Sömürgecilik Ve Eğitim' yedi bölümden oluşmaktadır. Bölümler kısaca şöyle: 'Sovyetler Birliğinde Etnik Azınlıkların Eğitimi', 'Oryantalizm Ve Hindistan'ın Okumuş Elit Sınıfı', Çok Uluslu Bir Şirket Olarak Afrika Üniversitesi' , 'Amerikalı Yerlilerin Eğitim Yoluyla Asimilasyonu' , 'Uysanız da Mahkûmsunuz Uymasanız da: Sömüren-Sömürülen İlişkilerinin Çıkmazları' , 'Üçüncü Dünya İçinde Bilginin Dağıtımı: Yeni Sömürgecilik Üzerine Bir Durum Araştırması' , 'Vakıflar, Hayırseverlik ve Yeni Sömürgecilik' gibi yelpazeyi geniş alana yayarak konun uzmanları tarafından kaleme alınan yazılar bir araya getirilmiş.

Batı eğitim sisteminin sömürülen ülkelerde kendisini nasıl zemin bulduğu, yerel kültürler ilgili çalışmaları, üniversitelere yönelik politikaların ve özel okullardaki eğitim gibi konuların çok yönlü masaya yatırıldığı 'Sömürgecilik ve Eğitim' kitabı kültürel çatışmalar yaşayan ülkelerin sorunlarının kaynağını göstermesi açısından, verimli bir kitap. 'Sömürgecilik Ve Eğitim' sadece okunup bir kenara bırakılmayacaktır. Aksine yeni araştırmalara ve okumalara da kapı aralayacaktır. Okudukça zihinlere yeni soruların takılmasını sağlayacak ve insanı derinlere götürecektir.

Meraklıların beğenerek okuyacağı kitap, önyargısız ve sorgulayan okuyuculara çok şey katacaktır. Eğitim denen olgunun çok masum olmadığı, devletlerin toplumlara yönelik ciddi silah niteliği gerçeğiyle yüzleşecektir.

Kitap: Sömürgecilik ve Eğitim

Hazırlayanlar: Phlip G. Altbach

Yayınevi: insan

 İstanbul, 1991, baskı 1

Osman Tatlı
[email protected]