Genel anlamda ‘ödüller' belli bir alandaki başarıları ve başarılı insanları toplumların fark etmesi açısından ve o alanda çalışan insanların daha fazla motive olmaları açısından son derece önemlidir.

Özellikle Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik gibi temel bilimlerde elde edilen başarıların toplumların hizmetine çok uzun yıllar sonra sunulabilmesi nedeniyle başarıların ve bilim insanlarının fark edilmesi ve takdir edilmesi ne yazık ki çok geç olmaktadır. Bu durum da heyecanlı ve sabırsız gençlerin bu alanlara yönelmesini ciddi anlamda etkilemekte ve hatta engellemektedir. Bu nedenle özellikle temel bilimlerde motive edici, tanıtıcı ve özendirici çok büyük ödül mekanizmalarının sayısının artması hiç şüphe yok ki bu alanlara azalan genel ilginin ciddi şekilde artmasına neden olacaktır.

Bu yazımda sizlere geçen yıl verilmeye başlanılan ancak neredeyse hiç bilinmeyen bir ‘Fizik' ödülden bahsetmek istiyorum; Facebook ve Twitter Fizik Ödülleri... Geçtiğimiz Perşembe gecesi Amerika'da Silisyum Vadisi'nde yapılan bir törende İngiltere'deki Cambridge Üniversitesi'nden teorik fizikçi Prof. Dr. Michael Green ile Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nden yine teorik fizikçi Prof. Dr. John Schwarz'a ‘Sicim Kuramı'na yaptıkları önemli katkılardan dolayı 3 Milyon dolarlık bir para ödülü verilmiştir. Verilen ödül dünya çapında çok ilgi çeken ve büyük yankılar uyandıran 1.2 Milyon dolarlık Nobel Fizik Ödüllerinin iki katında bile daha fazladır.

Söz konusu ödül Silisyum Vadisi'nde Facebook ve Twitter gibi sosyal medya devlerine yaptığı yatırımlarla bilinen ve kendisini ‘başarısız bir fizikçi' olarak tanımlayan Rus girişimci ve yatırımcı Yuri Milner tarafından geçen yıl ilk kez verilmeye başlanmıştır. Geçen yıl ise bu ödülü yine sicim kuramı üzerindeki çalışmalarıyla dünya çapında ün kazanmış Prof. Dr. Stephen Hawking'e ‘Yaşam Boyu Başarı Ödülü' olarak takdim edilmişti ve bu yıl ikincisi verilmiş oldu. Ayrıca bilindiği gibi Prof. Green 2009 yılında Cambridge Üniversitesi'nden emekliye ayrılan Prof. Stephen Hawking'in yerine onun kürsüsüne atanmış ve büyük prestij elde etmişti.

Aslında ‘Fizik' alanında verilen bu ödül Facebook'un kurucusu Mark Zuckerberg, Google' ın kurucu ortaklarından Sergey Brin ve Facebook ve Twitter yatırımcısı Yuri Milner gibi silisyum vadisindeki teknoloji starlarının güçlerini bir araya getirerek vermeyi kararlaştırdıkları ‘temel bilim' ödüllerden sadece biriydi. Zira bu yıl fizikte verilen 3 milyon dolarlık ödül aynı zamanda ‘Beşeri Bilimler' alanında da verildi. Ayrıca yine Perşembe günkü ödül töreninde önümüzdeki yıldan itibaren ‘Matematik‘ alanlarında da verilmeye başlanacağı duyuruldu.

Beşeri Bilimlerdeki 3 milyon dolarlık para ödülü, Emory Üniversitesi'nden Mahlon Delong, MIT'den Bob Langer, Basel Üniversitesi'nden Michael Hall, Colombia Üniversitesi'nden Peter Voit, Texas Üniversitesi'nden James Allison, Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nden Alexander Carshavsky ve Yale Üniversitesi'nden Richard Lifton'a farklı alanlardaki başarılı çalışmalarından dolayı verilmiştir.

Bu ödüller dünyadaki belli bilim camiaları tarafından henüz tam olarak takdir ve kabul görmemiş olmasına rağmen temel bilimlerin gençlere ve toplumlara tanıtılması ve sevdirilmesi açısından bana göre oldukça önemlidir. Milyarlarca dolarlık servetleri fizikteki temel araştırmalara dayalı teknolojilerden elde eden silisyum vadisinin genç yıldızlarının bu işlere el atması açısından ise daha da önemlidir. Çünkü bu ödüller bir anlamda Zuckerberg-Milner-Brin gibi teknoloji milyarderlerinin bir nevi vefa borçlarını ödemesi anlamını da taşımaktadır.

Verilen ödüller ve yapılan şovlarla milyonlarca insanın takdir ve hayranlığını kazanmış olan dünya çapında ünlü ve zengin film yıldızları, şarkıcılar ve starların yanında artık bilim dünyasının da starları beklide bu sayede ortaya çıkacak ve diğer film yıldızları ve sanatçıların yanında onlar da ‘star' gibi hak ettikleri takdir ve ilgiyi toplumlardan elde edeceklerdir.

Bilimin ve teknolojinin baş döndürücü hızla geliştiği bu çağda böylesine gelişmelerin artık zamanı gelmiştir hatta geçiyor bile...

Prof. Dr. Mustafa EROL