Bu sayfadaki içerik, Adobe Flash Player'ın daha yeni bir sürümünü gerektiriyor.

Adobe Flash player Edinin


GÜNDEM POLİTİKA DÜNYA EKONOMİ SPOR 10 Ekim 2013
İhracatta tıkanma var
Haziranda ihracat yüzde 6 azaldı. 2012 haziranında bir yıl önceye göre ihracat yüzde 16.9 artmıştı.
Ocak-haziran döneminde, 6 ayda ihracat artışı sadece yüzde 1.3 oranında. 2012'nin aynı dönemi artış yüzde 13.3 idi.
İhracat azalırken, ithalatta da yavaşlama var ama, ihracat kadar değil. Haziran ayında, 2012 haziranına göre ithalat artışı yüzde 2.8 oranında. İlk 6 ayda artış yüzde 7.2. Haziran 2012'de ithalat yüzde 5.6 azalmıştı. Altı aylık azalma yüzde 2.1 idi.
Sonuç: 2012 yılının ilk 6 ayında 42.7 milyar dolar olan dış ticaret açığı (İthalat gideri ile ihracat geliri arasındaki açık) 42.7 milyar dolar iken, 2013 yılında yüzde 17.4 artış ile 50.6 milyar dolara yükseldi.
Altın ithalatı patladı
Dış ticaret açığı, cari açığı büyütür. Cari açığın finansmanı için ülke yabancı kaynak (döviz) bulma telaşına düşer. Dolar fiyatı yükselir. Piyasada istikrar bozulur. Ülkenin dış piyasalardaki itibarı sarsılır.

Dış ticaret açığının büyümesinin
2 yapısal, 2 temel nedeni var:
(1) Dış piyasada talebi olan mal ve hizmetleri üretemiyoruz. Bizim ürettiğimiz malların fiyatını düşürsek de talebi yetersiz.
(2) Uzun süren ucuz döviz döneminde üretim yapımız bozuldu. Tarım ve sanayi üretimi ucuz döviz girdisine bağımlı hale geldi. Dövizde ufak yükselmeler olsa da, yapı ithalat bağımlılığından kurtarılamıyor.
Konjonktürel nedenler ise şunlar:
(1) Küresel kriz nedeniyle bizim büyük pazarlarımızda talep yavaşladı.
(2) Bizim ucuz emeğe bağlı ürettiğimiz, teknolojisi yoğun olmayan malları üreten rakipler (Pakistan, Bangladeş, Mısır gibi ülkeler) pazarlarımızda bizle rekabete girdi.
Haziran 2013 dış ticaret rakamlarının kötülüğüne bahane ararsak, bahane bol:
- Halkımızın altın merakı coştu. Altın ve kıymetli taş ithalatı 6 ayda 10 milyar dolara ulaşmasa idi, açık bu kadar büyümezdi.
- Petrole, doğalgaza çok döviz ödüyoruz. (Çok ödüyoruz ama geçen yılın ilk yarısı 29.5 milyar dolar olan fatura bu yıl aynı dönemde 27.1 milyar dolara düştü.)

İthalata bağımlıyız
İhracat listemizin başında yer alan 9 mal grubunun ilk 6 aydaki ihracat geliri 33.7 milyar dolar. Bu mal grupları ile yapılan ithalat 53.4 milyar dolar. Açık anlatımıyla 9 önemli sektörde üretimin sürdürülebilmesi için 6 ayda 55 milyar dolarlık ithalat yapılmış. Buna karşılık bu sektörler 33 milyar dolarlık ihracat yapabilmiş. Bu iki rakam ihracatta önde koşan 9 sektörün 100 dolarlık ihracatı 158 dolarlık ithalat ile gerçekleştirebildiğini gösteriyor.
Tüm sektörlerde ve mallarda 2012 yılının ilk 6 ayında 100 dolarlık ithalata karşılık 63.3 dolar ihracat yapılmışken bu yıl 59.8 dolar ihracat yapılabildi. İthalat bağımlılığı arttı. İlk 6 ayda toplam ithalatın yüzde 73.8'ini ara mallar-ham maddeler oluşturdu. Toplam ithalat harcamasında tüketimmallarının payı yüzde 11.6.
İhracatta ana pazarımız Avrupa ülkeleri. AB üyesi olan ve olmayan Avrupa ülkelerinin ihracattaki payı yüzde 50. Afrika'nın payı yüzde 10, Amerika ülkelerinin yüzde 7, yakın doğu ülkelerinin yüzde 25. En fazla ihracat yapılan 20 ülke sıralamasına İran 8'inci sıradan giriyor. Birleşik ArapEmirlikleri 10., Mısır 11.,
S. Arabistan 12., Azerbaycan 13.,
Libya 15., Cezayir 20. sırada.

   
2013-08-01
YORUM YAP
Yorumlarınız onaylandıktan sonra yayına verilecektir. Uygun görülmeyen yorumlarınız yayınlanmayacaktır. Yasal zorunluluk olarak yorum yapan ziyaretçilerimizin IP bilgileri kayıt altına alınacaktır. Teşekkürler...

  Bu yazıya ilk yorumu yapmak ister misiniz?