Tarihi Mekanlarımız

Ahmet LAZ

Ahmet LAZ kimdir?
1956 da Kilis'te doğdum. İlk orta ve lise eğitimimi Kilis'te, Lisans eğitimimi de Hacettepe Ünv. Matematik mezunu olarak Ankara'da tamamladım. Afşin/Elbistan termik santral montajında planlamacı, Türkiye Diyanet Vakfında Bilgi İşlem Müdürü, Kendi işimde ise yönetici olarak Bilgisayar ve Yazarkasa sektöründe çalıştım. Emeklilik hayatımı Kilis'te yaşıyorum. Yerel Kilisinsesi gazetesinde ( www.kilisinsesi.com.tr ) yazıyorum.
Email: [email protected]

YAZARIN SAYFASI

Tarihi Mekanlarımız

İlimiz, geçmişten gelen tarihi yapıları, gelenek görenek ve leziz yemekleri ile yeryüzünün nadir bölgelerinden biri. Ancak şimdiye kadar yeterli ilgi ve alakayı görememiş, korunamamıştır.
Mevcut tarihi yapıları; vakıflar mülkiyetinde olan cami, medreseler ve hamamlar, sivil toplum örgütleri ve özel şahıs mülkiyetinde olan tarihi Kilis evleri, Belediyemizin satın alarak Kültür ve Turizm Bakanlığının projeleri ile ayağa kaldırdığı eski Kilis evleri olarak birkaç temel kategoriye ayırmamız mümkün.

Son yıllarda, Vakıflar Genel Müdürlüğünün restore ettiği kendi mülkiyetindeki camiler, çeşmeler ve hamamlardan başka, restore edilen özel ve tüzel mülkiyete ait Kilis evleri var. Tarihi değeri olan evlere hem proje hem de bakım için karşılıksız epey para ödeniyor.

Gördüğümüz kadarıyla bu çalışmalar, bir plan ve program dâhilinde değil de karmaşık bir düzende yapılıyor. Bu evlerin yanında, gerçek Kilis aşığı birkaç hemşerimizin satın alarak kullanılır hale getirdiği birkaç evden başka bu eski yapılara talip olan olmamış. Son günlerde özellikle eski yapılara rağbet oldukça yüksek.

Belediyemiz, İl özel idaremiz ve Kilis dışında yaşayan zenginlerimiz, bu eski yapıları satın alıp onararak, nostaljik mekanlara dönüştürüp farklı bir Kilis olgusunu oluşturma çabasındalar. Bu güzel çalışmaların güzel olmayan yanı, harabe halinde satın aldıkları mekânları kendi imkânları ile onararak yaşanabilir mekânlar haline getiren, en azından yok olmalarını önleyen insanlarımıza teşekkür edilerek plâketler verilmesi gerekirken, şimdi o mülkiyetleri yok pahasına satın almak hevesinde olan yetkililer var.

Kimin adına çalıştıkları az çok belli olan bu yetkililer, mülk sahiplerini 'mahkemelerden kamu yararına bir karar çıkartarak mülklerini çok ucuza kapatmak' la da tehdit etmekten geri kalmıyorlar. Halbuki devletimiz, işgal edilerek üzerine gecekondular yapılan yerlerin şimdiki sahiplerine dahi, kentsel dönüşüm projeleriyle yeni daireler vererek sulh yoluna gidiyor.

Birçok eserimiz yakın zamanda yok edilmiş. Hoca hamamının görüntüsünü kapatacak olan bir bina, eski Özyurt sinemasının yerinde yapılıyor. Biz, defalarca bu köşemizden konuyu dillendirerek yetkilileri uyarmaya çalıştık. Gerçi bu inşaatta bodrum katın üst betonundan sonra pek faaliyet yok ama ne olacağını bilen de yok. Zaten yıkılması gereken bir otel varken, ne hikmetse hemen yanı başında yeni bir beton bina dikilmeye çalışılıyor.

Geçenlerde 'Kilis'teki Osmanlı Devri Mimari Eserleri' başlığıyla, 1999 yılında Kültür Bakanlığı tarafından 2255 numara ile yalnızca üç bin adet basılmış olan Dr. Abdülkadir Dündar'ın hazırladığı bir eser elime geçti. Bu eser, basıldığı zamandaki tarihi yapıların o anki durumlarını da anlatıyor.

Üzülerek belirteyim ki, daha 1999 yılında ayakta olan bazı eserlerimiz bugün artık yoklar. Yerlerinde ya bir otopark, ya da beton binalar yükselmiş. İşin tuhaf yanı da, sahip çıkması için yeterli yetkileri olan İl Kültür ve Turizm Müdürümüz, 'şehrinize sahip olamamışsınız' diyerek olanlardan bizleri sorumlu tutuyor.

Gerek ziyaret edilecek mekân, gerekse de butik otel olarak kullanılabilecek önemli yapılarımızdan birkaçını aşağıda yazmaya çalıştım. Kültür ve Turizm Müdürlüğümüz, bu yapıları gerekirse rayiç bedelleriyle satın alıp, Kilis'in geleceği için sahiplenmelidir.

1- Ahmet Bey Konağı, 2- Muhlis Efendi Konağı, 3- Akıncı Konağı, 4- Rağıp Kınoğlu Konağı, 5- Kaymakam evi, 6- Süpürgeci Ökkeş Konağı, 7- Servili Medrese, 8- Baytazzade Vakıf İşhanı, 9- Vehhab Efendi Kervansarayı, 10-Koska Mahmut (Andibendoğlu) Hanı, 11-Kütküt dede medresesi, 12-İffet Hanım Konağı, ... Ve daha nice gün yüzüne çıkamayan tarihi doku...

Kalkınma Bakanlığı tarafından 2012 yılında baskısı gerçekleştirilen 'Belgelerle Kilis' adındaki eserde, Kilis'in yaşam tarzını anlatan bu yapılardan nedense hiç bahsedilmemektedir. Öncekinden çok daha dar kapsamda hazırlanan bu son eserin yerine, 'eskisinin ikinci baskısının yapılması daha uygun olurdu' diye düşünmekteyim. Çünkü yukarda bir kısmını saydığım eserler artık yeni kitapta görülmüyor.

Sonraki nesiller artık bunlardan haberdar olamayacaklar. Kültür ve Turizm müdürlüğümüz ve Belediyemiz, bu kültür varlıklarımızı koruma konusunda kanunlarla tanınan yetkilere sahip kurumlarımızdır. Kilis halkı olarak bizler, her vergi döneminde belediyeye emlak vergilerimizi öderken, 'kültür varlıklarını koruma' adı altında bir ödeme yaparak görevimizi ifa ediyoruz.

Bir an önce, bu yapıların değerlendirilmesi, turizmin hizmetine verilmesi, tüm Kilis halkının menfaatine olacaktır. Daha refah içinde yaşayacağımız günler için kalın sağlıkla...

Ahmet Laz

[email protected]

2014-06-03

Bu yazıya ilk yorumu yapmak ister misiniz?

Bu sayfadaki içerik, Adobe Flash Player'ın daha yeni bir sürümünü gerektiriyor.