Sosyal Hizmetler Üzerine-2

Multidispliner bir alan olan sosyal hizmet bir önce ki yazımda da ifade ettiğim gibi yalnız ve yalnızca bireysel gelişim, değişim ve dönüşümle kendisini sınırlandırmaz toplumsal kaynakların etkili ve verimli bir şekilde kullanımının gerçekleşmesini de amaçlar. Mağdur ve mazlumun savunucu konumunda olan Sosyal Hizmet adil olmayan gelir dağılımından kaynaklı eşitsizliği gidermeye yönelik politika üretimine de katkı sağlamaktadır. Kısa ve uzun vadeli çözümler ile mağduriyetin bir an önce giderilmesi ve bireyin toplumsallaşma ile birlikte üretime katkısına yeniden kavuşma zemini yaratır. Sosyal refah anlayışının bir parçası olan sosyal hizmet sistem itibariyle sosyal refahla eklektik yapıdadır ve birbirinden bağımsız düşünülemeyen iki kavramdır.

Bu araya kadar olan kısmı özetlemek gerekirse: Sosyal Hizmet kaynakların etkili ve verimli bir şekilde kullanması ve bireysel anlamda var olan potansiyelini devreye sokarak, bireyin mağduriyetinin giderilmesini sosyal hayata devam etmesi bir nevi- bireysel işlev kazanma- prensibine dayanır. Sosyal Hizmetler alanının bu yönünü detaylı bir şekilde bir önceki yazımda ifade ettim. Bu yüzden ayrıntıya  girmeye lüzum görmüyorum.

Yenilikçi küresel dünyamızda neden Sosyal Hizmet? Sorusuna cevap vermek gerekirse; öncelikle artan ihtiyaçlar ve dünya geneli adaletsiz ekonomik dağılım, cemaatçi toplum yapısından cemiyetçi -ben merkezli- toplum yapısına  dönüşüm(Sanayi devrimi ile hızlanan bir süreç),üçüncüsü ekonomik kalkınmaya rağmen manevi hastalıkların artması,Kaynak kullanımında yaşanan israfın önüne geçmek ve sosyal yardımlaşma ve dayanışmanın etkili ve verimli bir şekilde gerçekleşmesinin gerekliliği, Yine Sanayi devrimi sonrası kadının iş yaşamına katılımı,ekonomik özgürlükle birlikte yaşanan aile parçalanmaları,machisma kültüründen aile içi eşitlik anlayışı,geniş aileden çekirdek aile yapısına adapte olamamak ve aile içi huzursuzluk,Teknoloijinin olumsuz yönlerinin,bireyler üzerine etkisi,Kapitalist sistemle birlikte üretime katkısı ortadan kalan bireyin toplumdan soyutlanmaya mahkum edilmesi,Kültürel ve sosyal yozlaşma,Göç ,Kültürel çatışma,Çarpık kentleşme .... vizyon sahibi politikalara duyulan ihtiyaç Sosyal Hizmetin varlığını anlamlandırmış,Sosyal Hizmet Uygulamalarını gerekli kılmıştır.

Evet dünya birçok açıdan Sosyal Hizmete ihtiyaç duyarken ülkemizde Sosyal Hizmete olan ihtiyacın varlığının daha sonraları hissedilmesinin nedeni Osmanlı devletinin vakıf, ahi, lonca gibi kuruluşların etkin ve verimli bir şekilde işliyor olmasıdır. Bunun yanı sıra halkın sosyal hizmet geleneği, cemaatçi toplum yapısı kapitalist yönetimden uzak oluşu  vs- Osmanlıdaki Sosyal Hizmet uygulamalarına derinlemesine girmem bu köşede mümkün değildir. Sayfalar dolusu kitap yazılabilir-Lakin şunu ifade edebilirim ki, batının bilimsel olarak 1890'larda kurguladığı Sosyal Hizmet, Osmanlıda yüz yıllar önce faliyet gösteren bir mekanizma halinde idi.

Peki 21 yy da Ülkemizde  Sosyal Hizmet hangi durumda? Hak ettiği yer de mi? Sanırım bu iki olacak ama yerim kalmadı. İnşaallah  bir sonra ki yazıda cevap bulacağız.