Mehmet Celal SAVAŞKAN
|
|||||||||||||
![]() İnşaat Yüksek Mühendisi Email: [email protected] |
|||||||||||||
YAZARIN SAYFASI | |||||||||||||
Brezilyalılar Hasankeyf'te... | |||||||||||||
![]() Yöresel elbiseleri ile Hasankeyf'te davul çalan, Brezilyanın Rio kentinde Hasankeyf pankartı açan Kayapo kabile şefinin açıklaması şu şekilde; '"Şingu Nehri'ni Belo Monte'den kurtarmak için sürdürdüğümüz mücadele, Dicle Nehri'ni Ilısu Barajı'ndan kurtarmak için sürdürülenden farklı değildir.' Acaba Amazon ve Dicle üzerindeki bu kardeş barajlar ne kadar benzeşiyorlar? Brezilyadaki Belo Monte Barajı, Amazon havzasında 68 bin hektar orman arazisini sular altında bırakıp yok edecek. 30bin insan başka yerlere taşınacak. Suyun içinde çürüyen ağaçlar zamanla metan gazı salarak sudan hayat bulan insan ve diğer canlıların zehirlenmesine neden olacak. Dünyanın 3. Büyüğü olacak bu baraj, Amazon nehirdeki canlı miktarının üçte birini etkileyecek, sadece baraj alanında görülen 600 özgün tropikal balık türünün geri dönülemeyecek şekilde yok olmasına neden olacak. Yılda 11.2milyar megavat enerji üretirken, yağış dağılımı nedeni ile yılın sadece birkaç ayında verimli olarak çalışacak. Yılın çoğunda kullanılamayacak. Sulama amacıyla da çalıştırılmayacaktir. Belo Monte Baraji çevresel etkileri ve mühendislik olarak dahi verimliliği halen daha tartışılan bir proje. Gelelim Türkiye'nin 4. Barajı olacak olan Ilısu Barajı ve hemen altına yapılacak Cizre Barajlarına; bu iki baraj toplam 5 milyar megavat enerji ile Brezilyadaki dev kardeşlerinin yarısını üretecek. 20bin kişi taşınacak. Hiçbir canlı türü olumsuz etkilenmeyecek bilakis, göl nedeni ile yeni doğal yaşam sahaları açılacak. Çiftlik balıkçılığı ve su sporları gelişecek. Göçmen ve yerel yaban hayatı zenginleşecek. 66 bin hektarda sulama yapılarak tarımsal verim 6 kat arttırılacak. Yani Brezilyanın yok ettiği yeşil alan kadar alan verimli tarım arazisi Ilısu Barajı ile ülkeye kazandırılmış olacak. Brezilyalı ziyaretçilerimizin yakınmalarında bir parça hak var, Ilısu barajı haliyle Amazonlar kadar sık bir bitki örtüsü dünyaya kazandırmaz ama sadece sulama ile bölgeye yıllık 150 milyon Avro civarında katkısı olması planlamakta, Belo Monte ise tam bir doğal yıkım olmaktadır. Taşınacak yerleşimler için yöreye özgün mimari ile köyler yapılmış, Hasankeyf sakinleri yeni evlerine taşınmaya başlamışlar. Dicle üzerine de köprüler yapılmış. Halkın ulaşım sorunu için adımlar atılmış. Akkoyunluların inşa ettiği Zeynel Bey türbesi gibi halen ayaktaki yapıların baraj gölünün etki alanının dışına aldığını, 4500 eserin müzelere getirildiğini, projenin resmi internet sitesinde yayınlanmakta. Evet, bölgedeki mağaralar, su içindeki temeller ve harabeler su altında kalacak. 2000li yılların başlarından bugüne baraj gölünün altında kalan alanlar için arkeolojik kazılar yapılmakta, bölgenin tarihinin aydınlanmakta olduğu da projenin internet sayfasında detayları ile aktarılmaktadır. Brezilya barajlarını dünyanın yaşam dengesini geri dönülmez bir biçimde değiştirecek şekilde Amazon yağmur ormanlarına kurarken, Türkiye'nin barajları Basra'daki sazlıkları (geçici olarak) etkileyebileceği söylenmektedir. Protesto edenlerin Türkiye sözcüleri de Dünya halklarının kardeşliğini, Mezopotamya'nın tarihin beşiği olduğunu, Ilısu Barajı nedeni ile insanların mutsuz olacaklarını söylemekteler. Ilısu Baraj gövdesi bitmek üzere, önümüzdeki sene su tutmaya başlayacak. 2016 yılında enerji üretmeye başlayacak. Brezilya-Türkiye baraj kardeşliğine birkaç istatistik ile daha verelim; Dünya ekonomi liginde Türkiye 17., Brezilya 7.sırada. Türkiye 76, Brezilya 200 milyon nüfusa sahip. Brezilya enerjisinin %85ini barajlardan karşılarken, Türkiye'de bu oran %30un altındadır. İnsanın dünyada yaşaması için doğayı kullanması ve tahrip etmemesi mümkün değil. Önemli olan bu tahribatın seviyesinin ne olduğunun ve neyin karşılığında yapıldığının iyice farkına varılmasıdır. Havaların biraz soğuk gitmesi ile elektrik kesintileri yapma durumuna giden Türkiye'de davul çalıp, baraj protestosu yaparken; halkların kardeşliğinden ve Mezopotamya'nın tarihinden bahsederken; cep telefonlarından sosyal paylaşımlara atılan mesajlar için telefon pilinin nasıl şarj olacağını da biraz düşüne bilinirse; daha mantıklı sözler söylenip, gerçekçi adımlar atılacaktır. |
|||||||||||||
![]() ![]() ![]() |
|||||||||||||
2014-01-14 | |||||||||||||
|
|||||||||||||